జనరల్ సైన్స్ స్టడీ మెటీరియల్ - 6వ తరగతి - 03. వర్షం ఎక్కడినుంచి వస్తుంది?
6వ తరగతి
జనరల్ సైన్స్ – 03. వర్షం ఎక్కడి నుంచి వస్తుంది?
---
+ వర్షాకాలంలో సాధారణంగా
వర్షాలు కురుస్తాయి.
+ ఆకాశం మేఘావృతంగా ఉంటే
వర్షం కురుస్తుందని అంచనాకు రావచ్చు.
+ నీరు ప్రకృతిలో మూడు రూపాలలో
లభిస్తుంది. అవి
1. ఘన రూపము
2. ద్రవ రూపము
3. వాయు రూపము
+ నీరు గట్టిగా,
గడ్డకట్టినట్లుగా ఉంటే దానిని మనం మంచుగడ్డ అంటారు. ఇది నీటి యొక్క ఘనరూపము
+ మంచును ఆరుబయట
ఉంచినపుడు అది నీరుగా మారుతుంది.
+ మంచును వేడిచేస్తే అది
నీరుగా మారుతుంది.
+ నీరు ద్రవరూపంలో
మహాసముద్రాలు, సముద్రాలు, నదులు, సరస్సులలో నిలువ ఉంటుంది.
+ భూగర్భంలో నీరు
ద్రవరూపంలో ఉంటుంది.
+ నీటి యొక్క వాయురూపమే
నీటి ఆవిరి.
+ మన చుట్టూగల గాలిలో
నీరు ఆవిరి రూపంలో ఉంటుంది.
+ నదులు, సముద్రాలలో
నీరు, సూర్యరశ్మి వల్ల వేడెక్కి నీటి ఆవిరిగా మారి గాలిలో కలుస్తుంది.
+ ఇలా గాలిలో చేరిన నీటి
ఆవిరి చల్లబడి వర్షంగా కురుస్తుంది.
+ మంచు గడ్డను
వేడిచేస్తే నీరుగా మారుతుంది. నీటిని వేడిచేస్తే నీటి ఆవిరిగా మారుతుంది.
+ నీటి ఆవిరిని
చల్లబరిస్తే నీరుగా మారుతుంది. నీటిని ఇంకా చల్లబరిస్తే మంచుగా మారుతుంది.
+ తడి దుస్తులను ఎండలో
ఆరవేసినపుడు ఎండవేడికి బట్టలలో ఉన్న నీరు ఆవిరిగా మారి గాలిలో కలసిపోవడం
జరుగుతుంది.
+ బట్టలు త్వరగా
ఆరాలనుకుంటే వాటిని రెపరెపలాడించడమో లేదా ఫ్యాను క్రిందగా ఉంచడమో చేస్తుంటారు.
+ వర్షం కురసిన తరువాత
తడిసిన రోడ్లపై ఉండే నీరు, ఇంటి పైకప్పులపై నిలిచే నీరు, ఇతర ప్రదేశాలలో నిలిచే
నీరు కొంతకాలం తరువాత ఆవిరి కావడాన్ని గమనిస్తుంటాము.
+ ఒక గిన్నెలో నీటిని
తీసుకుని స్టౌ పై ఉంచి వేడిచేసినపుడు నీటి ఉపరితలం నుంచి నీటి ఆవిరి వెలపలికి
రావడాన్ని పరిశీలించవచ్చు.
+ నీటిని నీటి ఆవిరిగా
మార్చే ప్రక్రియను ‘భాష్పీభవనం’ అంటారు.
+ నీటిని కొంచెం
వేడిచేసినపుడు వెచ్చబడతాయి. ఇంకా వేడిచేస్తే మరుగుతాయి – ఆవిరవుతాయి.
+ నీళ్లు గ్రహించే
ఉష్ణము యొక్క పరిమాణము భాష్పీభవనాన్ని ప్రభావితం చేస్తుందని చెప్పవచ్చు.
+ కనుక నీటికి అధికంగా
ఉష్ణాన్ని ఇచ్చినపుడు అది త్వరగా ఆవిరి అవుతుంది.
+ భూమిపైన భాష్పీభవనము
సహజంగా జరిగే ఒక ప్రక్రియ.
+ నీటి వనరులైన
సముద్రాలు, మహాసముద్రాలు, నదులు, చెరువులు మొదలైన ఉపరితలాల నుంచి నిరంతరాయంగా నీరు
బాష్పీభవనం చెందుతూ ఉంటుంది.
+ సూర్యరశ్మి వల్ల, వీచే
గాలివల్ల వాటిలోని నీరు నీటి ఆవిరిగా మారుతుంది.
+ గాలిలోకి బాష్పీభవనం
ద్వారా చేరిన నీటి ఆవిరి గాలికంటే తేలికగా ఉండటం మూలంగా మేఘాలుగా మారుతుంది.
+ శీతాకాలంలో బాగా మంచు
కురిసి చలిగా ఉన్న రోజు ఉదయాన మనం మాట్లాడుతున్నపుడు నోటిలో నుండి చిన్న మేఘాలుగా
పొగలు రావడాన్ని మనం పరిశీలించవచ్చు. ఇది సాంద్రీకరణము యొక్క ఫలితమే.
+ మనంనోటి నుంచి వదిలిన
గాలి కంటే బయటి వాతావరణంలోని గాలి చాలా చల్లగా ఉండటం వల్ల, నీటి ఆవిరి వెలపలికి
రాగానే సూక్ష్మమైన బిందువులుగా మారి ఇలా కనిపిస్తుంది.
+ శీతాకాలంలో ఉదయంపూట
గడ్డిమీద, మొక్కల ఆకుల చివరన చిన్న చిన్న తేమబిందువులు ఏర్పడి ఉండటం కూడా
సాంద్రీకరణము యొక్క ఫలితమే.
+ గ్లాసులో చల్లని మంచు
ముక్కలను తీసుకున్నపుడు గ్లాసు బయటి భాగంపై చిన్న చిన్న నీటి బిందువులు ఏర్పడటం
కూడా సాంద్రీకరణం యొక్క ఫలితమే.
+ గాలిలోని నీటి ఆవిరి,
ఈ మంచు గ్లాసను తాకినపుడు చల్లబడి చిన్న చిన్న నీటిబిందువులుగా గ్లాసుపైకి
చేరుతుంది.
+ నీటి ఆవిరి నీరుగా
మారే ప్రక్రియను సాంద్రీకరణము అంటారు.
+ బాగా ఎండగా
ఉన్నరోజులలో సూర్యరశ్మి వల్ల భూమితో పాటు సముద్రాలు, మహాసముద్రాలు, నదులు, చెరువుల
మొదలైన వాటిలోని నీరు కూడా వెడెక్కుతుంది.
+ ఆ నీరు బాష్పీభవనం
ద్వారా నీటి ఆవిరిగా మారి గాలిలోకి చేరుతుంది.
+ గాలి కంటే నీటి ఆవిరి
తేలికైనది కావడం మూలంగా పైకి పోతుంది.
+ భూ తలం నుండి పైకి
పోయేకొద్దీ గాలి చల్లబడుతుంది కనుక అలా వాతావరణంలోకి చేరిన నీటి ఆవిరి చల్లబడి
సూక్ష్మమైన నీటి బిందువులుగా మారుతుంది. ఈ సూక్ష్మమైన నీటి బిందువులే గాలిలో తేలుతూ
వాతవరణంలో మనకు మేఘాల రూపంలో కనిపిస్తాయి.
+ ఏర్పడిన మేఘాలు ఒకచోట
స్థిరంగా ఉండలేవు. అవి గాలి వీచే దిశకు అనుకూలంగా తరచూ కదులుతూ ఉంటాయి.
+ అలా కదులుతూ కొన్ని
మేఘాలు కలసిపోయి అధిక నీటి ఆవిరితో నిండిపోతాయి.
+ ఇలా నీటి బిందువులతో
నిండిన మేఘాలు గాలి ప్రవాహాల వల్ల సముద్రాల నుంచి భూతలంవైపుకు ప్రయాణిస్తూ ఉంటాయి.
+ ఇలా భూతలాన్ని చేరిన
మేఘాలు, వాతావరణంలోని పై పొరలలో ఉండే చల్లని గాలులవల్ల చల్లబడతాయి. ఫలితంగా
సూక్ష్మనీటి బిందువులు కలసి పెద్దవిగా మారి భూమిని చేరతాయి. ఈ ప్రక్రియనే మనంవర్షం
అంటాము.
+ మేఘాలు లేకుండా వర్షాలు
కురవవు.
+ అలాగే అన్ని మేఘాలు
వర్షాలను కురిపించలేవు.
+ మేఘాలు చల్లబడి,
సూక్ష్మ నీటి బిందువులు కలసి పెద్దవిగా మారినపుడు మేఘాల రంగు తెలుపు నుంచి నలుపుకు
మారడాన్ని గమనించవచ్చు.
+ అందుకే కారుమబ్బులు
కమ్మిన సమయంలో వర్షం కురుస్తుందని అంచనాకు వస్తుంటాము.
+ వర్షం కురిసే ముందు
మేఘాలు భూమివైపుకు దిగడము, చల్లని గాలులు వీచడాన్ని కూడా గమనించవచ్చు.
+ బాగా చల్లగా ఉన్న
సందర్భాలలో నీటి బిందువులు మరింత చల్లబడి చిన్న చిన్న మంచు స్పటికాలుగా ఘనీభవించి
మంచు కురిసినట్లు అనిపిస్తుంది.
+ మరింత చల్లగా ఉన్న
సందర్భంలో పెద్ద పెద్ద నీటి బిందువులు కూడా ఘనీభవించి మంచుముక్కలుగా మారి క్రిందకు
పడతాయి. వీటినే వడగండ్లు అంటారు.
+ ప్రతి సంవత్సరమూ
కొన్ని నెలల్లో వర్షాలు కురవడాన్ని గమనిస్తుంటాము.
+ మన రాష్ట్రంలో జూన్
నుంచి సెప్టెంబర్ వరకూ వర్షాలు కురుస్తుంటాయి. ఈ రోజులలో నైరుతి మూల నుండి గాలులు
వీస్తుంటాయి కనుక వీటిని నైరుతి ఋతుపవనాలు అంటారు.
+ నవంబర్, డిసెంబర్
నెలలో కురిసే వర్షాలకు కారణమయ్యే చల్లని గాలులు ఈశాన్యం మూల నుంచి వస్తుంటాయి.
కనుక వాటిని ఈశాన్య ఋతుపవనాలు అంటారు.
+ వర్షపు నీరు భూమిలోకి
ఇంకి భూగర్భజలాలుగా మారుతుంది.
+ నీరు భాష్పీభవనం చెంది
నీటి ఆవిరిగా మారడం, నీటి ఆవిరి మేఘాలుగా రూపాంతరం చెందడం, మేఘాలు తిరిగి
సాంద్రీకరణం ద్వారా వర్షంగా కురవడం ఒకదాని వెంట మరొకటి జరుగుతూ ఉంటాయి. కనుక ఈ
ప్రక్రియలన్నింటినీ కలిపి ‘జలచక్రము’ అంటారు.
+ అడవులు నరికివేయడం,
కర్మాగారాలు వదజల్లే కాలుష్యాలవల్ల భూ వాతావరణం వేడెక్కుతున్నది.
+ దీనివల్ల మేఘాలు
చల్లబడేందుకు తగినంత చల్లదనం ఏర్పడక వర్షాలు కురవడంలేదు.
+ జలచక్రంలో అంతరాయాలు
వరదలు, కరువులకు దారితీస్తున్నవి.
+ నేలమీద పొరలు పొరలుగా
ప్లాస్టిక్, పాలిథీన్ సంచులు పేరుకుని పోవడం మూలంగా వర్షపు నీరు నేలలోకి ఇంకడానికి
ఆటంకం కలిగించి భూగర్భజలాలు తగ్గి కరువులకు కారణం అవుతున్నాయి.
ఇవి కూడా . . .
+ వాన
చినుకు గంటకు 7 నుంచి 18 మైళ్ల వేగంతో ప్రయాణిస్తుంది.
+ వానచినుకు
ఆకారం నిజానికి మనకు కనిపిస్తున్నట్లుగా గుండ్రంగా ఉండదు. మేఘంలోంచి
జారిపడుతున్నపుడు అలా కనిపిస్తుంది.
+ వాన
చినుకు 0.02 అంగుళాల నుంచి 0.31 అంగుళాల వ్యాసార్ధం కలిగియుంటుంది.
+ ఈజిప్టు
దేశస్తులు ఎండనుంచి కాపాడుకోవడం కోసం గొడుగును రూపొందించారు. తరువాత కాలంలో వానలో
కూడా గొడుగులను ఉపయోగించడం మొదలుపెట్టారు
+
పరిశ్రమలు, వాహనాల నుంచి వెలువడే సల్ఫర్ డై ఆక్సైడ్, నైట్రోజన్ డై ఆక్సైడ్ లతో
మేఘాలు కలుషితమైనపుడు ఆమ్లవర్షాలు కురుస్తాయి.
+
సతతహరితారణ్యాలలో ఎగిరే ఉడుతలు, పాములు ఉంటాయి.
+ ప్రతిరోజూ వర్షం కురిసే భూ మధ్యరేఖా ప్రాంత అరణ్యాలలో ఎగిరే ఉడుతలు,
పాములు ఉంటాయి.